Er is iets bijzonders als het gaat over doelen, taken en wensen. Ik ben nog niemand tegengekomen die me vertelde dat hij of zij niets wilde. Iedereen wil iets bereiken, iets afmaken, etc. Je wil beter worden, je wil je sociale contacten beter onderhouden, je wil dat ene project nog afronden, je zou eigenlijk ooit wel willen verhuizen, je wil nog een keer op vakantie, je wil van je pijn af… We willen van alles en eigenlijk, kwam ik achter, willen we altijd meer dan we (aan)kunnen. De takenlijst is altijd voller dan de dag lang is, we willen van een chronische ziekte af die niet voor niets chronisch heet, we willen al onze sociale contacten goed onderhouden maar zijn vaak te druk en doen het nooit zo goed als we eigenlijk zouden willen, etc.

Waarom zou dat eigenlijk zo zijn?

Zelfs nu ik zelf veel minder kan, ik mijn takenlijsten en doelen echt heb verminderd en ik op een dag veel minder plan dan ik ooit deed toen ik nog gezond was, wil ik nog meer dan ik eigenlijk aankan met de hoeveelheid energie die ik heb. Hoe bizar! Wat is dat toch dat we veel meer plannen dan we aankunnen? Terwijl we best weten dat de dag niet lang genoeg is of onze energie niet voldoende gaat zijn. Toch vinden we het moeilijk om taken te schrappen van ons lijstje. Eigenlijk moet het gewoon allemaal vandaag gebeuren. Misschien als ik iets harder doorwerk, iets kortere rustmomenten neem, iets efficiënter werk, dat ik het dan wel voor elkaar krijg?

Tja, als ik nu ga ‘verzinnen’ waarom ik altijd meer wil doen dan ik kan op een dag dan kan mijn brein echt wel met iets interessants komen. Misschien ben ik bang dat ik toch meer zou kunnen doen en dan te snel klaar ben en ‘niets te doen’ heb en daarom doe ik (onbewust) voor de zekerheid maar wat extra op de lijst. Liever iets niet af hebben aan het eind van de dag dan te weinig gedaan hebben? Het klinkt voor mij persoonlijk als een aannemelijke reden. Ik ben graag productief en van betekenis en ik vind het lastig om aan het eind van de dag te constateren dat ik weinig of ‘niets’ gepresteerd heb. Prestatie is op zich wel belangrijk voor mij. Dus wellicht is het inderdaad zo dat ik liever aan het eind van de dag zie dat ik heel hard gewerkt heb, maar niet alles af heb gekregen dan dat ik zie dat ik heb zitten lanterfanten die dag. Maar of dit echt de reden is? Eigenlijk heeft het niet zo’n zin om redenen te verzinnen voor patronen, gedachten en handelingen.

Ons brein als geweldig verhalen verteller

Ons brein is er namelijk heel goed in om iets te ‘verzinnen’. Of het nu waar is of niet! Ons brein weet heel goed dat wij het fijn vinden als iets een reden heeft. Ons brein is ook een meester in het opvullen van gaten. Al onze herinneringen zijn maar door ons brein gecreëerde gedachten en herinneringen en hoeven de waarheid totaal niet te benaderen! Veel onderzoeken wijzen dit ook uit. Daarom zijn getuigenverklaringen ook niet altijd 100% betrouwbaar! Het is dus helemaal niet zo zinvol om te bedenken waar iets vandaan komt en hoe iets ontstaat.

Dit is precies de reden dat het niet zo heel erg zinvol is om keer op keer naar je verleden te kijken en te onderzoeken waar je huidige gedrag toch vandaan komt. Want wat jij je herinnert van wat je hebt meegemaakt is een door jouw brein gecreëerde herinnering en hoeft niet 100% betrouwbaar te zijn! Daarmee wil ik absoluut niet zeggen dat het niet goed is om naar je verleden te kijken! Doe dat zeker een keer! Want de manier hoe jouw brein jouw herinneringen heeft opgeslagen, of het nu waar is of niet, bepaalt inderdaad wel een deel van hoe jij nu reageert in het leven en welke patronen jij jezelf hebt aangeleerd. Maar het heeft geen enkele zin om dat te blijven doen en er vervolgens op te leunen. Je kunt ook niemand iets verwijten, want jouw herinnering zou wel eens niet helemaal kunnen kloppen. Jouw brein maakt van jouw ouders misschien afwezige mensen, maar dat is jouw perceptie en de werkelijkheid kan anders zijn geweest. Het is goed om te onderkennen en erkennen dat jij het dus zo ervaren hebt en je gedrag daar op bent gaan aanpassen, maar of het echt de volledige waarheid is dat weet je niet.

Graven in je verleden…

Ik ben er ontzettend voorstander van om één keer met een therapeut/ coach goed naar je verleden te kijken. Het van begin tot eind te bespreken en te bekijken. Zien hoe jij dingen ervaren hebt en welk gedrag daaruit voort gekomen is. Zien in welk systeem je bent opgegroeid en welke patronen dat met zich mee brengt. Niet omdat het DE waarheid is, maar omdat het allemaal JOUW waarheid is. En ik ben er voorstander van om, nadat je aandacht hebt gegeven aan je geschiedenis, daar een streep onder te zetten. Dit is jouw geschiedenis, dit heeft jou gevormd tot wie je nu bent, punt. En vanaf nu kun jij in vrijheid eigen keuzes maken. Misschien vind je sommige patronen fijn en helpend, die houd je en daar kies je bewust en in vrijheid voor. Andere patronen kies je in vrijheid om afscheid van te nemen omdat ze nu niet meer nodig zijn. Maar jij bent nu, in het heden, verantwoordelijk voor je eigen leven en voor hoe jij reageert op het leven. Niet je ouders, je broers/ zussen, je familie, je vrienden, je klasgenoten… Zij hebben jou gevormd en je hebt door de ervaringen met hen patronen ontwikkelt, maar jij bent nu vrij om die in stand te houden of niet. Los van je verleden!

Kortom, ja, het kan verhelderend zijn om te weten waar je patronen en reacties vandaan komen (uit je verleden). Maar nodig is het niet. Als jij een patroon bij jezelf ontdekt kun je gaan onderzoeken waar het vandaan komt, maar uiteindelijk wil je in het hier-en-nu je eigen keuzes gaan maken, los van hoe jij gevormd bent. Dus of je nu weet waar het vandaan komt of niet… Kies gewoon wat jij graag wil, wat bij jou past en waar jij je prettig bij voelt.

Kiezen in het hier-en-nu

Ja, ik wil steeds meer dan ik kan… Waar dat vandaan komt? Het kan van alles zijn.
Als ik in vrijheid en vol aandacht voor het hier-en-nu wil kiezen wat ik daarmee wil dan kan ik mezelf vragen: Vind ik het erg? Wordt ik er slechter van dat ik steeds meer wil dan ik aankan? Wanneer is het prettig? Wanneer is het stressvol? Welke keuzes wil ik in die beide situaties nemen? Wanneer plan ik iets meer dan ik aankan, omdat ik het prettig vind? En wat kan ik doen bij die momenten dat teveel plannen juist stressvol is?
Ongeacht ‘het waarom’ van het feit dat ik meer wil dan ik aankan, wat wil ik, in het hier-en-nu, zelf? Wat is voor mij helpend en op welke manier zorg ik daarin goed voor mezelf?